312 zł miesięcznie na prąd od ZUS. Dodatek, o którym mało kto wie – a pieniądze możesz mieć bez względu na dochód

W czasach, gdy każda złotówka się liczy, a rachunki za prąd przyprawiają o zawrót głowy, ten temat może być jak znaleziony banknot w zimowej kurtce. Od marca 2025 roku ZUS wypłaca specjalny dodatek energetyczny – dokładnie 312,71 zł miesięcznie. I choć nie każdy może go otrzymać, to osoby uprawnione nie muszą spełniać żadnych kryteriów dochodowych. Co więcej – nie trzeba nawet składać wniosku o waloryzację, a świadczenie nie jest opodatkowane. Mało kto o tym wie, a mówimy tu o prawie 3800 zł rocznie! Sprawdź, komu przysługuje i jak go dostać – zanim ceny prądu znowu pójdą w górę.
Czym jest ryczałt energetyczny – i dla kogo?
Ryczałt energetyczny nie funkcjonuje w przestrzeni publicznej tak głośno jak emerytury, renty czy dodatki mieszkaniowe, ale ma wyraźnie symboliczny i historyczny charakter. Nie jest to świadczenie uzależnione od niskiego dochodu czy życiowej potrzeby – jego przyznanie nie podlega weryfikacji sytuacji finansowej. Ryczałt przysługuje bez względu na poziom życia, bo nie jest formą pomocy społecznej. To świadczenie dla ludzi, których biografie wpisują się w trudną i bolesną historię Polski XX wieku.
Komu przysługuje dodatek energetyczny? Prawo do ryczałtu mają osoby uznane za szczególnie zasłużone dla państwa – to przede wszystkim:
- kombatanci, osoby represjonowane z powodów politycznych,
- żołnierze przymusowo zatrudniani w czasie II wojny światowej,
- wdowy i wdowcy po takich osobach , jeśli same nie pobierają ryczałtu w ramach własnych uprawnień.
Źródłem tego rozwiązania są przepisy ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Przez wiele lat ryczałt energetyczny pozostawał w cieniu innych świadczeń, aż do ostatnich miesięcy, kiedy zaczęto głośniej mówić o wsparciu seniorów w obliczu rosnących kosztów życia i energii.
W 2024 roku ryczałt energetyczny wynosił dokładnie 255,17 zł miesięcznie – tyle wypłacał Zakład Ubezpieczeń Społecznych tym, którzy spełniają ustawowe kryteria.
Warto przypomnieć, że świadczenie to nie jest jednorazowe. Wypłacane jest co miesiąc, bezterminowo, dożywotnio , o ile nie zmienią się przepisy lub nie zostanie ustalone, że uprawnienia wygasły. W praktyce oznacza to comiesięczne, stałe wsparcie finansowe, niezależnie od koniunktury gospodarczej, inflacji czy zmian cen energii. Dla wielu to dodatkowe kilkaset złotych rocznie, które można przeznaczyć na opłacenie mediów, leki lub inne potrzeby, choć – i to warto podkreślić – nie taki jest cel świadczenia.
Z danych ZUS wynika, że z ryczałtu energetycznego korzysta obecnie około 75 tys. osób. Najwięcej w województwach mazowieckim, śląskim i dolnośląskim, co pokrywa się z geograficznym rozmieszczeniem populacji kombatantów i represjonowanych. To grono coraz mniejsze – z każdym rokiem odchodzi kilkanaście tysięcy uprawnionych.
Tym bardziej znaczenie tego świadczenia rośnie w wymiarze symbolicznym – jako jeden z ostatnich wyrazów szacunku wobec żyjących jeszcze świadków dramatycznych wydarzeń XX wieku.
Ile wynosi dodatek w 2025 roku – i od kiedy?
Od 1 marca 2025 roku ryczałt energetyczny wzrósł do 312,71 zł miesięcznie. To efekt corocznej waloryzacji, która – zgodnie z obowiązującym prawem – ustalana jest na podstawie wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych. Zgodnie z art. 20 ust. 3 ustawy kombatanckiej, wysokość świadczenia ogłasza corocznie Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski”. Tym samym, od marca dodatek zwiększył się o 12,89 zł względem poprzedniego poziomu wynoszącego 299,82 zł.
Waloryzacja ryczałtu to techniczna operacja, ale dla tysięcy beneficjentów ma bardzo konkretne znaczenie. 312,71 zł miesięcznie daje w skali roku 3 752,52 zł , a to już kwota, która dla wielu seniorów oznacza dodatkowe opłacenie rachunków za prąd i ogrzewanie w sezonie zimowym albo kilka miesięcy leczenia, którego NFZ nie refunduje.
Warto przypomnieć, że waloryzacja dodatku nie jest uznaniowa. Rząd nie podejmuje decyzji z roku na rok – to automatyczny mechanizm, wynikający z przepisów, podobnie jak w przypadku emerytur. Ale choć wzrost świadczenia w 2025 roku jest zauważalny, nie wszyscy uważają go za wystarczający. W obliczu dynamicznych wzrostów cen energii w ostatnich latach – np. średni wzrost kosztów energii elektrycznej dla gospodarstw domowych w Polsce w latach 2021–2023 wyniósł ponad 30% – dodatki ryczałtowe często pozostają poniżej realnych wydatków. Mimo to ich znaczenie nie maleje, zwłaszcza że są gwarantowane i stałe – to bezpieczeństwo, które trudno przecenić.
Autor: Michał Gąsiorowski